Binbir Gece Masalları

Binbir Gece Masalları

Binbir Gece Masalları’nda yer alan peri hikâyeleri, fabllar, kıssalar, efsaneler, egzotik ya da gerçek serüvenler, çerçeve bir öykünün içine yerleştirilmiştir.

Öykülerin geçtiği yerler Orta Asya, Hint ve Çin Adaları ve Yarımadalarıdır.

Masalın ana teması şu şekildedir: Fars kralı Şehriyar “Hindistan ile Çin” arasındaki bir adada hüküm sürer (eserin daha sonraki biçimlerinde bunun yerine Şehriyar’ın Hint ve Çin’de egemenlik sürdüğü yazar).

Şehriyar karısının kendisini aldattığını öğrenir ve öfkelenir, tüm
kadınların sadakatsiz, nankör olduğuna inanmaya başlar. Önce karısını öldürtür, sonra da vezirine her gece kendisine yeni bir kadın bulmasını emreder ve şafak sökünce aldığı kadını öldürtür.

Bu durum ülkede gelin adayı genç kız kalmayıncaya kadar devam
eder.

Bunun üzerine vezirin akıllı kızı Şehrazad bu kötü gidişata son vermek için bir plan kurar ve Şehriyar’ın bir sonraki eşi olmaya aday olur.

Evlendikleri geceden başlayarak, kardeşi Dünyazad’ın da yardımıyla her gece Şehriyar’a çok güzel ve heyecanlı hikâyeler anlatır.

Tam şafak vakti geldiğinde, hikâyenin en heyecanlı yerinde, anlatmayı keser.

Hikâyenin sonunu merak eden Şehriyar, Şehrazad’ın hikâyeye ertesi
gece devam edebilmesi için, o gecelik Şehrazad’ın idamını erteler.

Kitabın sonuna kadar yer alan hikâyeler, Şehrazad’ın Şehriyar’a anlattığı hikâyelerdir.

Sona gelindiğinde, Şehrazad üç erkek çocuğu doğurmuştur ve  evliliklerinden uzunca bir süre geçmiştir.

Kralın kadınlara olan öfkesi ve kötü düşünceleri dinmiş, Şehrazad’ın sadakatine inanmıştır.

Böylece Şah Şehriyar önceki emrini de kaldırır.

Görüldüğü üzere Binbir Gece Masalları’nın ana temasını “kadının sadakatsizliği” oluşturur.

Ancak, aslında Sultan Şehriyar’a ait olan bu teze karşı, Şehrazad, kadının ana, eş, kız kardeş ve de kız çocuk olarak varlığını yücelten, belki de
dünyada ilk (Aristophanes’in Lysistrata’sı ilk sayılırsa, ikinci) ve en önemli feminist görüşü oluşturabilecek bir antitez getirmektedir.

Asıl ve yan karakterler olarak kullanılan ve kimi zaman akıl ve  düşünceleriyle erkeklerin önüne geçen kadınların birçok masalda ahlâkî değerlerin koruyucusu olarak işlendiği görülmektedir.